حساسیت های چشمی فصلی و راه های کنترل آن: با تغییر فصل ها، به ویژه در بهار و پاییز، بسیاری از افراد دچار علائمی مانند خارش، قرمزی، سوزش یا اشک‌ریزش چشم می شوند؛ علائمی که اغلب ناشی از حساسیت های چشمی فصلی هستند. این نوع حساسیت ها که اغلب به دلیل گرده گیاهان، گرد و غبار یا تغییرات دما بروز پیدا می کنند، می توانند زندگی روزمره فرد را مختل کنند و تمرکز، مطالعه یا کار را با مشکل روبه‌رو سازند.
در این مقاله دیدبرتر قصد داریم به علائم رایج حساسیت های چشمی فصلی و راه های کنترل آن بپردازیم تا با راهکار های ساده ولی مؤثر، از ناراحتی چشم هایتان در فصول آلرژیک پیشگیری کنید.
حساسیت های چشمی فصلی چیست و چرا اتفاق می افتد؟
برای درک بهتر حساسیت های چشمی فصلی و راه های کنترل آن، ابتدا باید بدانیم که این نوع حساسیت دقیقاً چیست و چرا در برخی فصل ها شدت می‌گیرد. حساسیت های چشمی فصلی نوعی واکنش سیستم ایمنی بدن به عوامل محیطی مانند گرده گیاهان، گرد و غبار، قارچ ها یا حتی هوای خشک هستند که در فصل هایی مثل بهار و پاییز شدت بیشتری پیدا می کنند. این حساسیت معمولاً با علائمی مثل خارش چشم، قرمزی، سوزش، آب‌ریزش و تورم اطراف چشم همراه است و در برخی افراد می تواند تا حدی آزاردهنده باشد که انجام فعالیت های روزمره را مختل کند.
دلیل اصلی بروز حساسیت های چشمی فصلی این است که سیستم ایمنی بدن، برخی مواد بی خطر مثل گرده ها را به اشتباه به‌عنوان عوامل تهدیدکننده تشخیص می دهد و برای مقابله با آنها، هیستامین و سایر مواد شیمیایی آزاد می کند. این مواد منجر به واکنش هایی در چشم می شوند که همان علائم آزاردهنده حساسیت فصلی هستند.
در افرادی که زمینه آلرژی دارند، این واکنش ها شدیدتر و مکررتر است. حتی استفاده از لنز های تماسی یا تماس با برخی مواد آرایشی نیز می تواند شدت حساسیت های چشمی فصلی را بیشتر کند. شناخت حساسیت های چشمی فصلی و راه های کنترل آن، اولین گام مهم در مسیر کنترل آنها و کاهش علائم آن است.
آیا حساسیت های چشمی فصلی قابل پیشگیری هستند؟
یکی از سوالات پرتکرار درباره حساسیت های چشمی فصلی و راه های کنترل آن این است که آیا می توان از بروز این مشکل پیشگیری کرد یا خیر؟ پاسخ این است که در بسیاری از موارد، بله. اگرچه نمی توان عوامل محیطی مثل گرده گیاهان یا گرد و غبار را به طور کامل حذف کرد، اما با رعایت چند نکته ساده می توان احتمال بروز حساسیت های چشمی فصلی را به طور چشمگیری کاهش داد.
برای پیشگیری از حساسیت های چشمی فصلی بهتر است در فصل های پرآلرژن (مثل بهار و پاییز) پنجره ها را بسته نگه دارید، از رفت و آمد در فضای باز در زمان اوج گرده افشانی خودداری کنید و هنگام خروج از منزل از عینک های محافظ استفاده کنید. همچنین شست و شوی مرتب صورت و چشم ها با آب سرد و تمیز، تعویض منظم روبالشی و پرده ها، و استفاده از دستگاه تصفیه هوا در خانه می تواند بسیار مؤثر باشد.
بنابراین، اگر به عوامل محرک حساسیت آگاه باشید و سبک زندگی خود را با این اطلاعات هماهنگ کنید، می توانید تا حد زیادی از بروز علائم حساسیت های چشمی فصلی پیشگیری کرده و نیاز به درمان های دارویی را کاهش دهید.
حساسیت های چشمی فصلی و راه های کنترل آن ها
برای کنترل مؤثر حساسیت های چشمی فصلی و راه های کنترل آن باید اول علت ها را شناخت. مهم‌ترین محرک ها عبارتند از:
- گرده درختان، چمن ها و علف ها
- گرد و خاک و مایت ها (موجودات ریز خانگی)
- قارچ های هوابرد
- آلودگی هوا و دود
- مواد آرایشی یا بهداشتی نامناسب
- استفاده نادرست یا طولانی از لنز های تماسی
حساسیت های چشمی فصلی و راه های کنترل آن از آن دسته موضوعاتی هستند که با کمی دقت و رعایت توصیه های ساده، می توان از شدت آنها کاست و حتی کاملاً از بروز آنها پیشگیری کرد. مهم این است که چشم هایتان را بشناسید، به علائم توجه کنید و در صورت نیاز از مشاوره تخصصی بهره ببرید.
پیشگیری محیطی
- در روز هایی که میزان گرده بالاست (معمولاً صبح ها و روز های بادخیز)، از خانه خارج نشوید.
- پنجره ها را بسته نگه دارید، مخصوصاً هنگام رانندگی یا خواب.
- از تصفیه کننده های هوا در منزل استفاده کنید.
- پرده ها، روبالشی ها و ملافه ها را مرتب بشویید.
مراقبت های شخصی
- چشم ها را روزی چندبار با آب سرد و بدون تماس مستقیم دست شست و شو دهید.
- از مالیدن چشم ها خودداری کنید، حتی اگر خارش دارید.
- از عینک آفتابی برای محافظت در فضای باز استفاده کنید.
درمان دارویی
با مشورت اپتومتریست یا چشم پزشک، می توان از موارد زیر استفاده کرد:
- قطره های آنتی هیستامین چشمی
- قطره های اشک مصنوعی برای شستن آلرژن ها
- ضدالتهاب های موضعی یا خوراکی در موارد شدید
دقت کنید که هیچ گاه قطره یا داروی چشمی را بدون تجویز استفاده نکنید. برخی از آنها در درازمدت عوارض دارند. به علاوه، استفاده از عینک در دوران آلرژی بسیار بهتر از لنز است، چون هم چشم را از آلرژن ها محافظت می کند و هم تماس مستقیم با سطح چشم ندارد. اگر اصرار به استفاده از لنز دارید، حتماً از لنز های روزانه استفاده کنید و بهداشت آن را با دقت رعایت نمایید.
اگر شما یا یکی از اعضای خانواده تان دچار حساسیت های چشمی فصلی هستید، متخصصان کلینیک دیدبرتر مهاباد آماده اند تا با بررسی دقیق و تجویز اصولی، به کاهش علائم و بهبود کیفیت بینایی شما کمک کنند. برای دریافت وقت مشاوره یا بررسی تخصصی چشم، به پیج اینستاگرام دیدبرتر سر بزنید.
چه زمانی باید برای حساسیت های چشمی به اپتومتریست مراجعه کرد؟
با اینکه بسیاری از موارد حساسیت های چشمی فصلی و راه های کنترل آن با مراقبت های خانگی و استفاده از قطره های ساده بهبود پیدا می‌کنند، اما همیشه همه چیز قابل مدیریت در خانه نیست. گاهی علائم از حالت طبیعی خارج می‌شوند یا نشانه بیماری‌های دیگری هستند که نیاز به تشخیص دقیق دارند.
در موارد زیر، مراجعه به اپتومتریست یا چشم پزشک ضروری است:
- وقتی خارش و قرمزی چشم ها شدید و مداوم باشد و با راهکار های خانگی کاهش پیدا نکند.
- اگر بینایی دچار تاری یا کاهش شود؛ چون این علامت معمولاً در حساسیت های چشمی فصلی طبیعی نیست.
- در صورت ترشحات غیرعادی یا چسبناک از چشم که می تواند نشان دهنده عفونت باشد، نه صرفاً آلرژی.
- زمانی که اطراف پلک ها متورم یا دردناک شوند.
- اگر از لنز تماسی استفاده می کنید و دچار حساسیت، سوزش یا قرمزی غیرعادی می شوید.
- در صورت تکرار شدن علائم در طول سال، حتی در فصولی که آلرژن زیادی وجود ندارد.
اپتومتریست می‌تواند با معاینه دقیق چشم، تشخیص دهد که آیا واقعاً با حساسیت های چشمی فصلی و راه های کنترل آن طرف هستید یا مشکل دیگری مثل خشکی مزمن چشم، التهاب ملتحمه یا حتی عفونت دارید. همچنین در صورت نیاز، قطره‌های تخصصی‌تری را تجویز می‌کند که مصرفشان باید تحت نظارت باشد.