چطور بفهمیم که کودک نیاز به عینک دارد؟ نشانه هایی که والدین باید بدانند: بینایی سالم یکی از پایه های مهم یادگیری، رشد و تجربه ی دنیای اطراف برای کودکان است. بسیاری از مشکلات بینایی در کودکی به سادگی قابل درمان اند، به شرط آنکه زود تشخیص داده شوند. اما از آنجا که کودکان معمولاً نمی توانند یا نمی دانند چطور مشکل بینایی شان را بیان کنند، این وظیفه ی والدین است که نسبت به نشانه های هشدار دهنده و جدی هوشیار باشند.
اگر کودک شما هنگام تماشای تلویزیون خیلی به آن نزدیک می شود، در خواندن یا نوشتن تمرکز ندارد، یا دائم چشمانش را می مالد، ممکن است این ها علائمی از مشکل بینایی باشند. در این مقاله دید برتر، به مهمترین نشانه هایی که نشان می دهند کودک به عینک نیاز دارد، می پردازیم، تا بتوانید در زمان مناسب اقدام کنید و از تاثیر منفی آن بر یادگیری، رفتار و کیفیت زندگی فرزندتان جلوگیری نمایید.
چطور بفهمیم که کودک نیاز به عینک دارد؟ نشانه هایی که والدین باید بدانند
بینایی یکی از مهمترین حواس در دوران رشد کودک است. حدود ۸۰٪ از اطلاعاتی که کودک از محیط اطراف خود دریافت می کند، از طریق چشم ها است. بینایی خوب به کودک کمک می کند تا با دنیای اطراف ارتباط برقرار کند، یاد بگیرد، بازی کند، و مهارت های حرکتی و ذهنی خود را توسعه دهد.
از یادگیری خواندن و نوشتن در مدرسه گرفته تا مشارکت در بازی های گروهی و انجام فعالیت های روزمره در خانه، همه و همه نیازمند دید مناسب هستند. اگر کودک دچار اختلال بینایی باشد و این مشکل به موقع تشخیص داده نشود، ممکن است با چالش هایی مثل ضعف در عملکرد درسی، کاهش اعتماد به نفس، انزوا، و حتی مشکلات رفتاری مواجه شود.
نکته‌ی مهم اینجاست که بسیاری از کودکان نمی‌دانند دید طبیعی باید چگونه باشد، بنابراین متوجه نمی شوند که مشکل دارند. به همین دلیل تشخیص به موقع توسط والدین و معاینه ی منظم چشم اهمیت زیادی دارد. همچنین بسیاری از کودکان مشکلات بینایی دارند، اما قادر به بیان آن نیستند. والدین با شناخت برخی نشانه های ساده می توانند به موقع متوجه نیاز کودک به عینک شوند.
نشانه های رفتاری که ممکن است نشان دهنده ی مشکل بینایی باشند
در کودکان و بزرگسالان، برخی نشانه های رفتاری ممکن است نشان دهنده ی وجود مشکل بینایی باشند. در ادامه فهرستی از این نشانه ها را برایتان ذکر می کنیم:
نزدیک شدن زیاد به تلویزیون، کتاب یا صفحه‌ی موبایل
وقتی فردی برای دیدن بهتر مجبور است به صفحه یا شیء نزدیک شود، ممکن است دچار تاری دید یا مشکلاتی در تمرکز بر روی فاصله های مختلف باشد. این رفتار معمولاً در کودکان مشاهده می شود و به دلیل عدم توانایی چشم در فوکوس صحیح بر روی اشیاء دورتر ایجاد می شود. اگر این رفتار ادامه پیدا کند، بهتر است چشم های فرد مورد بررسی قرار گیرد.
کج کردن سر به یک طرف یا پوشاندن یکی از چشم ها
این رفتار می تواند نشانه ای از مشکل بینایی مانند لوچی چشم یا ضعف در یک چشم باشد. وقتی یک چشم نتواند به طور صحیح تصویر را بر روی شبکیه منتقل کند، کودک ناخودآگاه سعی می کند سرش را کج کند یا یکی از چشم ها را بپوشاند تا فقط از چشم سالم استفاده کند. این رفتار به ویژه در زمان هایی که کودک باید تمرکز بیشتری بر روی یک شیء داشته باشد بروز می کند. این رفتار می تواند منجر به سردرد یا فشار اضافی بر روی چشم ها شود و نیاز به توجه و بررسی دقیق توسط چشم پزشک دارد.
تنگ کردن چشم ها هنگام نگاه کردن به اشیای دور یا نزدیک
این رفتار نشان می دهد که کودک برای تمرکز بهتر و دیدن واضح تر، سعی می کند چشم هایش را جمع کند. این حرکت معمولاً زمانی رخ می دهد که کودک مشکلاتی مانند آستیگماتیسم، نزدیک‌بینی یا دوربینی داشته باشد. تنگ کردن چشم ها در واقع یک واکنش غیرارادی برای فیکس کردن تصویر است و می تواند باعث خستگی چشم ها و سردرد شود. این نشانه باید به دقت بررسی شود تا مشکل بینایی کودک شناسایی و درمان گردد.
سردرد یا خستگی بعد از مطالعه یا تماشای صفحه
زمانی که کودک قادر به دیدن واضح تصاویر یا متن ها نباشد، چشم ها باید سخت تر کار کنند تا تصویر را واضح کنند که این می تواند باعث ایجاد فشار بر روی عضلات چشم و در نتیجه سردرد یا خستگی شود. این نوع سردرد معمولاً بعد از فعالیت های دیداری متمرکز مثل مطالعه، تماشای تلویزیون یا استفاده از موبایل بیشتر بروز می کند و ممکن است با استراحت یا تغییر در نوع فعالیت بهبود یابد. اگر این مشکلات به طور مداوم رخ دهند، باید به معاینه چشم توجه شود.
مالیدن مکرر چشم ها حتی زمانی که خسته نیستند
این رفتار معمولاً به ویژه زمانی که کودک تلاش می کند چیزی را واضح ببیند یا در حال مطالعه است، بروز می کند. مالیدن چشم ها ممکن است به دلیل احساس ناراحتی، خشکی چشم، یا تلاش برای تمرکز بهتر بر روی تصویر باشد. اگر کودک به طور مداوم این رفتار را انجام دهد، می تواند نشان دهنده ی نیاز به معاینه چشم و احتمالاً تجویز عینک باشد. همچنین این حرکت می تواند باعث تحریک بیشتر چشم ها و تشدید مشکلات بینایی شود.
حساسیت بیش از حد به نور یا نور گریزی
حساسیت بیش از حد به نور یا نورگریزی می تواند نشانه ای از مشکلات بینایی مانند آستیگماتیسم، نزدیک‌بینی یا حتی مشکلات مربوط به شبکیه چشم باشد. این حساسیت می تواند باعث ناراحتی، چشم درد و حتی سردرد شود. نورگریزی در کودک ممکن است به‌دلیل تلاش برای کاهش فشار بر روی چشم ها و راحت تر دیدن باشد. در این صورت، مشورت با چشم‌پزشک برای تشخیص دقیق و ارائه راهکار های مناسب ضروری است.
چه زمانی باید کودک را برای معاینه چشم ببریم؟
کودک را باید برای معاینه چشم به چشم پزشک یا اپتومتریست ببرید زمانی که متوجه نشانه های مشکلات بینایی می شوید، مانند نزدیک شدن زیاد به تلویزیون یا کتاب، مالیدن مکرر چشم ها، یا شکایت از سردرد، که مهمترین ها هستند. همچنین اگر کودک در هنگام خواندن یا نوشتن مشکل داشته باشد، یا در تشخیص چهره ها و اشیاء مشکل پیدا کند، معاینه چشم ضروری است.
این ها همه علائم هشدار دهنده ضعف بینایی هستند که نباید نادیده بگیرید. بهتر است اولین معاینه چشم کودک قبل از ۶ ماهگی انجام شود و سپس به صورت منظم در سنین ۳، ۵ و بعد از آن هر دو سال یکبار ادامه یابد. در صورتی که تاریخچه خانوادگی مشکل بینایی وجود داشته باشد، این معاینات باید حتما دقیق تر و زودتر انجام شوند.
