تفاوت التهاب ملتحمه با ناخنک چشم: در دنیای مراقبت از چشم، آگاهی از بیماری ها و عارضه های مختلف چشمی نقش مهمی در پیشگیری و درمان به موقع دارد. یکی از سوالات رایجی که برای بسیاری از بیماران پیش می آید، تفاوت التهاب ملتحمه با ناخنک چشم است. این دو وضعیت چشمی اگرچه ممکن است در ظاهر علائمی مشابه داشته باشند، اما از نظر علل، روند پیشرفت و روش های درمان، تفاوت های قابل توجهی دارند. در ادامه این مقاله دید برتر به بررسی دقیق تر این دو عارضه و تمایزهای مهم میان آنها می‌پردازیم تا بتوانید در صورت بروز علائم، آگاهانه‌تر عمل کنید.
التهاب ملتحمه چیست؟
التهاب ملتحمه یکی از بیماری های شایع چشمی است که به التهاب یا عفونت در ملتحمه یعنی لایه ی نازک و شفافی که سطح داخلی پلک ها و قسمت سفید چشم را می پوشاند، گفته می شود. این عارضه معمولاً با قرمزی چشم، سوزش، خارش، اشک ریزش یا ترشح همراه است و می تواند یک یا هر دو چشم را درگیر کند.
التهاب ملتحمه به دلایل مختلفی بروز می کند و بر همین اساس به چند نوع تقسیم می شود: ویروسی، باکتریایی، آلرژیک و تحریکی. نوع ویروسی معمولاً همراه با سرماخوردگی و بسیار مسری است. نوع باکتریایی با ترشحات غلیظ زرد یا سبز همراه است و نیاز به آنتی بیوتیک دارد. نوع آلرژیک در اثر حساسیت به عواملی مثل گرده یا گرد و غبار به وجود می آید و با خارش شدید همراه است و نوع تحریکی بر اثر تماس چشم با موادی مانند دود، کلر یا مواد شیمیایی ایجاد می شود.
درمان التهاب ملتحمه به علت آن بستگی دارد. برخی موارد خودبه‌خود بهبود می یابند، اما در بسیاری از مواقع نیاز به دارو های چشمی یا پرهیز از عوامل محرک وجود دارد. تشخیص درست و درمان به موقع توسط چشم پزشک می تواند از بروز عوارض جلوگیری کند.
ناخنک چشم چیست؟
ناخنک چشم یک ضایعه ی غیرسرطانی و مثلثی شکل است که روی سطح چشم رشد می کند. این رشد معمولاً از بخش داخلی چشم (نزدیک بینی) آغاز شده و به سمت قرنیه پیشروی می کند. ناخنک از بافت ملتحمه تشکیل شده و ممکن است به تدریج گسترش یافته و بخشی از قرنیه را نیز درگیر کند. علت دقیق بروز ناخنک هنوز کاملاً مشخص نیست، اما عوامل محیطی زیر نقش مهمی در ایجاد آن دارند:
- قرار گرفتن طولانی مدت در معرض نور خورشید
- باد و گرد و غبار
- زندگی یا کار در فضای باز و مناطق گرمسیری
به همین دلیل، ناخنک در افرادی که مدت زیادی را در فضای باز سپری می کنند (مانند کشاورزان، ماهی گیران و رانندگان) بیشتر دیده می شود. همچنین علائم این بیماری عبارتند از:
- احساس جسم خارجی یا خشکی در چشم
- قرمزی یا التهاب گاه به گاه
- سوزش یا خارش چشم
- کاهش بینایی در مواردی که ناخنک به مرکز قرنیه نزدیک می شود
در موارد خفیف، معمولاً درمان دارویی برای کاهش التهاب و خشکی چشم کافی است (مثل قطره های اشک مصنوعی یا ضدالتهاب). اما اگر ناخنک رشد کرده و به قرنیه نزدیک شود یا باعث تاری دید و ناراحتی شدید شود، ممکن است نیاز به جراحی برای برداشتن آن وجود داشته باشد.
تفاوت التهاب ملتحمه با ناخنک چشم
تفاوت التهاب ملتحمه با ناخنک چشم در چندین جنبه‌ی مهم از جمله علل، علائم، ظاهر، روند پیشرفت و درمان آنها قابل بررسی است. اگرچه هر دو عارضه بر سطح چشم اثر می گذارند و ممکن است با قرمزی یا ناراحتی همراه باشند، اما ماهیت آنها کاملاً متفاوت است.
علت بیماری
علت التهاب ملتحمه، عفونت ویروسی یا باکتریایی، آلرژی، یا تحریکات محیطی مانند گرد و غبار و دود است. درحالی که علت ناخنک قرار گرفتن طولانی مدت در معرض نور UV خورشید، باد، گرد و غبار و محرک های محیطی است.
نوع بیماری
التهاب ملتحمه یک بیماری التهابی یا عفونی است که باعث قرمزی و التهاب سطح چشم می‌شود، ولی ناخنک چشم یک رشد غیرطبیعی و مثلثی شکل روی چشم است که به مرور زمان بزرگ می شود و ماهیت ساختاری دارد.
علائم
علائم التهاب ملتحمه قرمزی چشم، ترشح آبکی یا چرکی، خارش، سوزش، ورم پلک و حس جسم خارجی در چشم و علت ناخنک چشم، توده مثلثی شکل گوشتی روی سفیدی چشم، قرمزی موضعی، خشکی و تحریک، گاهی کاهش دید است.
محل بروز
التهاب ملتحمه در سطح داخلی پلک ها و تمام سطح سفیدی چشم درگیر می شود. درحالی که ناخنک چشم معمولاً از سمت بینی چشم شروع شده و روی سفیدی چشم رشد می کند.
ماهیت بیماری
التهاب ملتحمه معمولاً گذرا و قابل درمان با دارو های مناسب است. ولی ناخنک چشم مزمن، رشد تدریجی و گاهی نیاز به جراحی دارد.
درمان
درمان التهاب ملتحمه، آنتی بیوتیک ها، ضد آلرژی، قطره مرطوب کننده و مراقبت های عمومی است و درمان ناخنک چشم، استفاده از قطره مرطوب کننده، ضد التهاب و در موارد پیشرفته جراحی است.
در هر نوع التهاب ملتحمه، خوددرمانی و استفاده خود سرانه از قطره های کورتونی یا آنتی بیوتیکی ممکن است خطرناک باشد و باعث بدتر شدن وضعیت یا آسیب قرنیه شود. در صورت تداوم علائم، درد شدید، تاری دید یا ترشح زیاد، حتماً باید به چشم‌پزشک یا اپتومتریست مراجعه شود.
چگونه هر دو بیماری را از یکدیگر تشخیص دهیم؟
تشخیص بین التهاب ملتحمه و ناخنک چشم نیاز به بررسی دقیق علائم، شکل ظاهری ضایعه و مدت زمان درگیری چشم دارد. برای این منظور، بهترین اقدام مراجعه به چشم پزشک یا اپتومتریست است. پزشک با استفاده از ابزار های معاینه چشمی مانند لامپ شکاف، سطح چشم را به دقت بررسی می کند تا نوع ضایعه را مشخص کند.
در این معاینه، پزشک به وضعیت رگ های خونی، وجود یا عدم وجود ترشح، شکل و موقعیت ضایعه، ضخامت و تأثیر آن بر قرنیه توجه می کند. همچنین ممکن است درباره‌ی مدت شروع علائم، شدت ناراحتی، وجود خارش یا سوزش، تاری دید و سابقه مواجهه با آفتاب یا مواد آلرژن از بیمار سوال شود. گاهی هم اگر مشکوک به عفونت باشد، نمونه برداری از ترشحات چشم انجام می شود.
با تکیه بر اطلاعات بالینی و یافته های معاینه، پزشک می تواند نوع بیماری را تشخیص داده و درمان مناسب را پیشنهاد دهد. تشخیص دقیق، کلید پیشگیری از عوارض بعدی در هر دو بیماری است.