علائم حساسیت فصلی چشم: چشم ها در فصل های آلرژی زا، اولین بخشی از بدن هستند که نسبت به تغییرات محیطی واکنش نشان می دهند. علائم حساسیت فصلی چشم اغلب ناگهانی ظاهر می شوند؛ از خارش و قرمزی گرفته تا اشک ریزی و احساس سوزش. بسیاری از افراد این نشانه ها را با خستگی چشم یا عفونت اشتباه می گیرند، درحالی که حساسیت فصلی مکانیسم کاملاً متفاوتی دارد و اگر درست تشخیص داده نشود می تواند کیفیت زندگی و حتی تمرکز روزانه را مختل کند.
با شناخت عوامل محرک، درک علت بروز علائم، و یادگیری روش های جلوگیری و درمان، می توانید فصل های پرگرده را بدون رنج و ناراحتی پشت سر بگذارید. در این مقاله دیدبرتر، به علائم حساسیت فصلی چشم و راه هایی که می تواند فشار روی چشم ها را کاهش دهد می پردازیم.
حساسیت فصلی چشم چیست و چند نوع هستند؟
حساسیت فصلی چشم که به آن آلرژی چشمی هم گفته می شود، واکنش بیش ازحد دستگاه ایمنی چشم به مواد محرک موجود در محیط است؛ موادی مثل گرده گیاهان، گرد و غبار، قارچ ها یا موی حیوانات. وقتی این مواد وارد چشم می شوند، سیستم ایمنی برخی افراد بیش از حد فعال می شود و مقدار زیادی هیستامین آزاد می کند.
آزاد شدن هیستامین، باعث بروز علائم حساسیت فصلی چشم مثل خارش، قرمزی، تورم و اشک ریزی می شود. این نوع آلرژی برخلاف عفونت های چشمی، مسری نیست و معمولاً با تغییر فصل ها یا افزایش محرک های محیطی تشدید می شود. حساسیت چشمی فقط یک نوع ساده نیست؛ چند زیرگروه مهم دارد که هرکدام شدت و پاتولوژی متفاوتی دارند. در ادامه به تمام انواع مهم را با جزئیات می پردازیم:
آلرژی فصلی چشم
این نوع همان چیزی است که اغلب مردم به آن دچار می شوند.
- معمولاً در بهار، تابستان یا پاییز شدت پیدا می کند.
- علت اصلی: گرده گیاهان، علف ها و درختان
- معمولاً با ضدحساسیت ها و قطره های آنتی هیستامین کنترل می شود.
آلرژی لنز تماسی
- در اثر استفاده طولانی از لنزهای تماسی یا پروتزهای چشمی ایجاد می شود. به همین دلیل باید به موضوع جلوگیری از خارش چشم با لنز جدی گرفته شود.
- علامت شاخص: برآمدگی های بزرگ (پاپیلا) در پشت پلک بالا
- علت آن معمولاً تحریک مکانیکی و واکنش آلرژیک است.
آلرژی دائمی چشم
در این نوع علائم در طول سال وجود دارند و محدود به یک فصل خاص نیستند.
- محرک ها: گرد و غبار، موی حیوانات، قارچ ها، سوسک ها
- شدت معمولاً کمتر از حساسیت فصلی است اما طولانی مدت تر است.
کراتوکونژکتیویت بهاره
- بیشتر در پسرها و افراد با سابقه آسم یا اگزما دیده می شود.
- معمولاً در بهار و تابستان تشدید می شود.
- علائم بسیار قوی تر از آلرژی ساده است.
- خارش شدید، ترشحات چسبناک، نورگریزی و تحریک شدید چشم.
- اگر کنترل نشود، ممکن است روی قرنیه تأثیر بگذارد.
کراتوکونژکتیویت آتوپیک
- اغلب در افرادی که بیماری های آتوپیک مثل درماتیت آتوپیک دارند دیده می شود.
- این نوع می تواند سال ها ادامه دار باشد.
- آسیب های قرنیه ای در صورت عدم درمان ممکن است ایجاد شود.
شایع ترین علائم حساسیت فصلی چشم
حساسیت فصلی معمولاً با یک الگوی مشخص بروز می کند؛ اما شدت و ترکیب علائم حساسیت فصلی چشم در افراد مختلف ممکن است متفاوت باشد. در این بخش هر علامت را با جزئیات دقیق و کاربردی توضیح داده ایم:
سوزش چشم و احساس گرم شدن سطح چشم
بسیاری از بیماران احساس می کنند چشمشان به اصطلاح می سوزد داغ شده است. این سوزش به دلیل التهاب سطحی چشم و تحریک پایانه های عصبی است. سوزش معمولاً:
- بعد از تماس با گرده تشدید می شود
- همراه با قرمزی و خارش است
- ممکن است هنگام نور زیاد بدتر شود
سوزش یکی از اصلی ترین علائم حساسیت فصلی چشم است که نشان دهنده التهاب فعال در ملتحمه است.
خارش شدید و مداوم چشم ها
خارش، رایج ترین و آزاردهنده ترین علامت است. در حساسیت فصلی، چشم ها به دلیل آزاد شدن هیستامین بیش ازحد تحریک می شوند و بیمار احساس می کند باید چشم ها را محکم بخاراند. اما خاراندن:
- التهاب را بیشتر می کند
- قرمزی را تشدید می کند
- گاهی باعث ورم پلک و حتی خراش سطح قرنیه می شود
به همین دلیل پزشکان همیشه توصیه می‌کنند حتی اگر خارش از علائم حساسیت فصلی چشم باشد، از خاراندن خودداری شود.
قرمزی چشم ها (التهاب ملتحمه)
قرمزی چشم نتیجه گشاد شدن رگ های خونی سطحی است. در هنگام تماس با محرک هایی مثل گرده یا گردوغبار، رگ ها خون بیشتری به سطح چشم می آورند و باعث ایجاد ظاهری ملتهب، قرمز و گاهی براق می شوند. این قرمزی ممکن است در یک یا هر دو چشم باشد، در محیط بیرون تشدید شود و با سوزش و خارش همراه شود. قرمزی معمولاً یکی از واضح ترین نشانه های علائم حساسیت فصلی چشم است.
تورم پلک ها (پف و ادم)
در حساسیت، هیستامین باعث می شود مایع در بافت پلک جمع شود و پلک ها متورم و پف کرده به نظر برسند. تورم ممکن است صبح ها بیشتر باشد، با خاراندن بدتر شود و حتی باعث احساس سنگینی در پلک شود. گاهی پلک آن قدر پف می کند که چشم نیمه باز می شود، که یکی از آزاردهنده ترین علائم حساسیت فصلی چشم محسوب می شود.
ترشحات آبکی یا مخاطی سبک
یکی از تفاوت های مهم بین آلرژی و عفونت، نوع ترشح است. در حساسیت، ترشحات شفاف، رقیق و آبکی هستند و ممکن است صبح ها از گوشه چشم جمع شوند و معمولاً بدون بوی بد یا چسبندگی شدید. ترشحات سبک یکی از علائم همراه خیلی رایج در مجموعه علائم حساسیت فصلی چشم است.
تاری دید موقت
تاری دید معمولاً ناشی از دو عامل است:
- اشک ریزی زیاد
- پف یا التهاب سطح چشم
این تاری معمولاً کوتاه مدت است و با پلک زدن یا پاک کردن اشک بهبود می یابد. اما در برخی موارد شدید آلرژیک، التهاب سطح چشم می تواند باعث تاری مداوم تری شود.
در پایان، اگرچه علائم حساسیت فصلی چشم معمولاً خطرناک نیستند، اما بی توجهی به آنها می تواند باعث تشدید التهاب و ایجاد ناراحتی های مداوم شود. بهترین راه مدیریت این مشکل، شناخت محرک ها، پرهیز از خاراندن چشم و استفاده از درمان های مناسب است. اگر علائم شما شدید، طولانی مدت یا همراه با درد و تاری دید پایدار بود، حتماً به اپتومتریست مراجعه کنید تا از سلامت چشم هایتان مطمئن شوید. مراقبت به موقع باعث می شود فصل های آلرژی زا را راحت تر و بدون ناراحتی پشت سر بگذارید.