سلامت چشم یکی از مهم‌ترین عوامل کیفیت زندگی ما است. اگر چشمانتان به درستی کار نکند، ممکن است در دیدن اشیاء یا خواندن متن‌ها دچار مشکل شوید. دو مورد رایج که بسیاری از افراد با آن مواجه می‌شوند، آستیگماتیسم و ضعیفی چشم است. که با گذاشتن عینک طبی می توان این مشکل را به طور تقریبی حل کرد. اما آیا می‌دانید این دو مشکل دقیقاً چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟ بیایید در این مطلب دید برتر به‌طور دقیق به بررسی این موضوع بپردازیم.
آستیگماتیسم چیست؟
آستیگماتیسم یکی از مشکلات رایج انکساری چشم است که باعث می‌شود دید فرد تار یا غیر واضح شود. این مشکل زمانی رخ می‌دهد که سطح قرنیه یا عدسی چشم به جای اینکه کاملاً گرد باشد، به شکل بیضی تغییر می‌کند. این تغییر شکل باعث می‌شود نور به‌درستی روی شبکیه متمرکز نشود.
افرادی که دچار آستیگماتیسم هستند ممکن است در هر دو فاصله نزدیک و دور با مشکل مواجه شوند. دید آنها ممکن است شبیه به زمانی باشد که از پشت شیشه‌ای موج‌دار به بیرون نگاه می‌کنید.
علائم آستیگماتیسم
تشخیص آستیگماتیسم به دلیل علائم متنوع آن ممکن است کمی دشوار باشد. برخی از علائم رایج شامل تاری دید، سردرد، خستگی چشم و دشواری در تمرکز روی اجسام است. این افراد ممکن است برای خواندن یا تماشای تلویزیون چشم‌های خود را بیشتر از حد معمول فشار دهند.
ضعیفی چشم چیست؟
ضعیفی چشم، یا به اصطلاح علمی عیوب انکساری به مشکلاتی اشاره دارد که باعث می‌شود نور به درستی روی شبکیه متمرکز نشود. این مشکل می‌تواند به سه شکل اصلی باشد: نزدیک‌بینی، دوربینی و پیرچشمی.
در نزدیک‌بینی، افراد اجسام نزدیک را به خوبی می‌بینند اما دیدن اجسام دور برایشان دشوار است. در دوربینی، مشکل برعکس است. پیرچشمی نیز معمولاً در افراد بالای 40 سال رخ می‌دهد و باعث دشواری در دیدن اشیاء نزدیک می‌شود.
علائم ضعیفی چشم
علائم ضعیفی چشم بسته به نوع آن متفاوت است. افراد نزدیک‌بین ممکن است در خواندن تابلوهای راهنمایی یا دیدن تلویزیون مشکل داشته باشند در حالی که افراد دوربین برای خواندن کتاب یا کار با کامپیوتر باید به چشم‌هایشان فشار بیشتری وارد کنند.
تفاوت آستیگمات و ضعیفی چشم
حالا که با آستیگمات و ضعیفی چشم آشنا شدیم، وقت آن رسیده که تفاوت‌های این دو مشکل بینایی را بررسی کنیم:
علت اصلی
آستیگمات به دلیل شکل غیرطبیعی قرنیه یا عدسی چشم ایجاد می‌شود. در حالی که ضعیفی چشم معمولاً ناشی از تغییرات در شکل کره چشم، عضلات چشم یا پیر شدن است.
نوع تاری دید
در آستیگمات، تاری دید معمولاً در تمام فاصله‌ها (هم نزدیک و هم دور) به وجود می‌آید. در حالی که در ضعیفی چشم، تاری دید معمولاً فقط در یک فاصله خاص (دور یا نزدیک) وجود دارد.
نوع اصلاح
آستیگمات معمولاً با استفاده از عینک‌های آستیگماتیسمی یا لنزهای تماسی مخصوص اصلاح می‌شود که ناهماهنگی قرنیه را اصلاح می‌کنند. در ضعیفی چشم، معمولاً از عینک‌ها یا لنزهای اصلاحی استفاده می‌شود که توانایی چشم را برای دیدن اجسام در فاصله‌های مختلف بهبود می‌بخشند.
علائم مشترک و تفاوت آستیگمات و ضعیفی چشم
هر دو مشکل می‌توانند باعث خستگی چشم، سردرد و مشکل در تمرکز شوند. اما در آستیگمات، تاری دید معمولاً در تمام فاصله‌ها مشاهده می‌شود در حالی که در ضعیفی چشم، تاری دید معمولاً به طور خاص در فاصله‌های دور یا نزدیک بیشتر است.
عوامل خطر
آستیگمات ممکن است به صورت ژنتیکی به ارث برسد و بیشتر افراد در سنین جوانی آن را تجربه می‌کنند. در حالی که ضعیفی چشم معمولاً با افزایش سن ایجاد می‌شود اگرچه عواملی مانند ژنتیک، محیط و سبک زندگی نیز می‌توانند تأثیرگذار باشند.
روش‌های تشخیص آستیگماتیسم و ضعیفی چشم
تشخیص هر دو مشکل از طریق معاینات چشمی انجام می‌شود. پزشک ممکن است از دستگاه‌های خاصی برای بررسی وضعیت انکساری چشم شما استفاده کند. این معاینات معمولاً شامل تست‌های خواندن حروف از روی تابلوی چشمی و بررسی قرنیه و عدسی است.
درمان آستیگماتیسم و ضعیفی چشم
خبر خوب این است که هر دو مشکل قابل درمان هستند. برای آستیگماتیسم، عینک یا لنزهای تماسی مخصوصی طراحی شده‌اند که می‌توانند دید شما را تصحیح کنند. در موارد شدیدتر، جراحی‌های لیزری مثل لیزیک ممکن است پیشنهاد شود.
برای ضعیفی چشم نیز عینک یا لنز تماسی معمولاً اولین خط درمان هستند. در پیرچشمی، ممکن است از عینک‌های دوکانونه یا لنزهای خاص استفاده شود.
آیا می‌توان از بروز این مشکلات پیشگیری کرد؟
متاسفانه، نمی‌توان به‌طور کامل از بروز آستیگماتیسم یا ضعیفی چشم جلوگیری کرد، زیرا بسیاری از عوامل آن ژنتیکی هستند. با این حال، انجام معاینات منظم چشمی و رعایت برخی نکات مثل استفاده درست از وسایل دیجیتال و حفظ فاصله مناسب هنگام مطالعه می‌تواند به کاهش سرعت پیشرفت این مشکلات کمک کند.
نکاتی برای حفظ سلامت چشم
اگر می‌خواهید چشمان سالمی داشته باشید، چند نکته ساده را در نظر بگیرید. اولین و مهم‌ترین نکته این است که هر شش ماه تا یک سال یک بار به چشم‌پزشک مراجعه کنید. همچنین هنگام کار با کامپیوتر هر 20 دقیقه به مدت 20 ثانیه به فاصله 20 فوتی (حدود 6 متری) نگاه کنید. این روش معروف به قانون 20-20-20 می‌تواند خستگی چشم‌ها را کاهش دهد.
در نهایت، آگاهی از تفاوت آستیگماتیسم و ضعیفی چشم می‌تواند به شما کمک کند تا بهتر با مشکلات چشمی خود برخورد کنید. این دو مشکل هرچند متفاوت هستند اما هر دو می‌توانند به راحتی با استفاده از روش‌های درمانی مناسب مدیریت شوند. با مراجعه منظم به چشم‌پزشک و رعایت نکات مراقبتی، می‌توانید دیدی شفاف‌تر و سالم‌تر داشته باشید.
